Dzisiaj kolejna część artykułu dotycząca tego czy warto korzystać z profesjonalnej diagnozy w przypadku doradztwa zawodowego. Tym razem prezentuję argumenty zwolenników:
1. Poszerzenie wiedzy o sobie
Koronnym argumentem zwolenników diagnozy w doradztwie zawodowym jest wykorzystanie wyników do wzbogacenia wiedzy o sobie i swoich możliwościach. Zgodnie z założeniami wielu nurtów psychologicznych (między innymi psychologii poznawczej, humanistycznej, egzystencjalnej) człowiek jest w stanie rozwijać się i zmieniać przez całe życie i5ojj93. Warunkiem koniecznym jest autorefleksja, stałe przyglądanie się sobie, badanie swoich zachowań, odczuć, sądów i poddawanie ich refleksji. Uzyskane podczas diagnozy wyniki mogą być jednym z wielu źródeł dodatkowej wiedzy o sobie. Na ich podstawie możemy weryfikować to, co już wiemy sami, ale także to, co wiemy z innych źródeł, jakimi mogą być nasza rodzina, znajomi, przyjaciele, współpracownicy. Atutem badań jest „twardy” wynik oraz możliwość jego porównania z wynikami innych osób. W zależności od tego co badamy i do jakiej grupy wiekowej, płciowej, zawodowej lub innej należymy, możemy je odnieść i zobaczyć jak na tle innych plasują się nasze wyniki. Porównanie takie może być pierwszym krokiem do zaplanowania pożądanych zmian. Może być potwierdzeniem naszych zdolności, umiejętności, pożądanych cech osobowości, temperamentu czy charakteru, które nas wyróżniają. Poddanie się diagnozie, analizie wyników i refleksji nad nimi jest momentem/źródłem uzyskania cennych wskazówek do planu rozwojowego, wychowawczego lub zawodowego.
2. Potwierdzenie podejmowanych decyzji
Uzyskane wyniki mogą być także potwierdzeniem podjętych decyzji edukacyjno-zawodowych, szczególnie w przypadku, gdy nie jesteśmy pewni/przekonani co do wyboru, nad którym się zastanawiamy. Potwierdzenie lub wykluczenie decyzji wydaje się szczególnie pomocne w przypadku, gdy czeka nas wybór dwóch alternatywnych, wykluczających się kierunków studiów lub zawodów. Oba są atrakcyjne, pomimo, że jak się wydaje kompletnie ze sobą niezwiązane pod względem zainteresowań, potrzebnych zdolności czy umiejętności. W takich sytuacjach wynik profesjonalnej diagnozy jest cennym uzupełnieniem procesu decyzyjnego. Korzyści długofalowe to: znacznie większe prawdopodobieństwo osiągnięcia sukcesu, zniwelowanie niepożądanych kosztów emocjonalnych związanych z nieprawidłowym wyborem przyszłości zawodowej, wreszcie uniknięcie strat finansowych.
3. Wejście na rynek pracy i uniknięcie strat finansowych
Rozpatrując sytuację nietrafionego, nieświadomego, złego wyboru przyszłości zawodowej, przerwania edukacji, rozpoczęcia kolejnego kierunku studiów, a w konsekwencji opóźnionego startu w dorosłe, zawodowe życie skorzystanie z doradztwa zawodowego wydaje się jak najbardziej uzasadnione. Jeśli nawet nie przeliczymy na finanse kosztów psychologicznych w postaci obniżonej samooceny, chorób psychosomatycznych będących efektem przedłużającego się stresu oraz wydatków na dłuższą o co najmniej rok edukację (książki, akademik, wyżywienie itp.) to samo opóźnienie zarobkowania daje rocznie kwotę 49 200 złotych brutto (12 miesięcy x 4100 złotych średnia krajowa brutto). Dla tych, którzy chcą się szybko usamodzielnić, jest to ważny argument za tym, by takich błędów nie popełnić.
4. Wzrost samooceny, zmiana nastawienia
Jednym z najbardziej satysfakcjonujących momentów w mojej pracy ( niezależnie od tego czy jestem w roli doradcy zawodowego, psychologa, coacha) jest moment, kiedy na twarzy klienta, któremu przekazuję wyniki widzę zdziwienie, zaskoczenie, któremu towarzyszy niedowierzanie „naprawdę?”, „a to teraz wreszcie rozumiem”, „nigdy tak o tym nie myślałam” itp. To tylko, niektóre z reakcji badanych klientów. Pozytywne zaskoczenie lub potwierdzenie tego co ktoś podejrzewał na swój temat odnośnie posiadania lub braku takiej czy innej umiejętności czy cechy charakteru, to niejednokrotnie silnie terapeutyczne dla niego, budujące samoocenę, podnoszące poczucie własnej wartości doświadczenie. Dzieje się tak szczególnie u osób, które nie podjęły próby realizacji swoich marzeń, bo wydawało im się, że to chwilowe pragnienie lub pod wpływem rodziny czy innych osób znaczących dokonały „lepszego” ich zdaniem lub zdaniem bliskich wyboru. Teraz po latach przychodzą by dokonać zmiany i zrealizować wcześniejsze zamysły, brak im jednak pewności siebie i odwagi.
Podsumowując, argumentów za tym, by wykorzystywać narzędzia diagnostyczne w planowaniu rozwoju edukacyjno-zawodowego jest na pewno znacznie więcej, niż wymienione przeze mnie. Pomimo tego, tych kilka należy do najczęściej podawanych przez osoby korzystające z tego rodzaju usług, które także w swoim gabinecie obserwuję.